روش تدریس ایفای نقش

ایفای نقش، روشی است که می‌تواندبرای تجسّم عینی موضوعات و درس‌هایی که برای نمایش مناسب باشند، به کار رود. دراین روش فردیاافرادی موضوعی رابه صورت نمایش کوتاه اجرا می‌کنند. دانش‌آموزانی که در صحنه‌ی نمایش به ایفای نقش می‌پردازند، معمولاً یکدیگررا مخاطب قرار می‌دهند و گفت‌وگوهایی بین خود آنها ردو بدل می‌شود. صحنه‌ی اجرای نمایش باید طوری ترتیب داده شود که همه‌ی دانش‌آموزان بتوانندایفای نقش را ببینند. همچنین آنان باید بلندصحبت کنند تا همه بتوانند صدای آنان را بشنوند. برای مطلوبیت بیشتر در اجرای روش تدریس "ایفای نقش" بایداز دانش‌آموزانی مددگرفت که نسبت به یکدیگرحس خوبی دارند.این روش تدریس یادگیرندگان رابا واقعیت های رفتاری زندگی اجتماعی و شرایط، رو به رو می کند؛ چون فقط به اجرادر آوردن نقش نیست بلکه در این جریان دانش‌آموزان نه تنها موقعیت‌ها و مهارت‌هایی را بررسی وبه کسب و فهم آنها اقدام می‌کنند بلکه به تجسّم عینی موضوعات درس‌ نیز دست می‌یابند.

مراحل اجرای روش تدریس:

1) انتخاب بازیگران: سعی کنید اکثر دانش‌آموزان به نوبت در گروه‌های ایفای نقش قرار بگیرند.

2) آماده سازی: روشن شدن نقش‌ها مبتنی بر هدف اصلی آموزش، در آماده شدن بچّه‌ها مؤثر است.

3) بیان اهداف برای دانش‌آموزان

4)اجرای نمایش

5) طرح پرسش: با توجه به رخدادهای نمایش، سؤالاتی را از دانش‌آموزان بپرسید و آنان را به پاسخگویی در زمینه اهداف مورد نظر هدایت کنید.

6)توضیح: برای بسط تجربه و دانش محتوای درسی، توضیحاتی ارائه می‌شود؛ باید دقت شود تا آنچه می‌گوییم بر مبنای تجربه‌ی دانش‌آموزان از زندگی و از نمایش کلاس باشد.

درس «کاجستان » حاوی مطالب ارزنده‌ی اخلاقی است که در قالب نمایش می‌توان به بچّه‌ها انتقال داد. پس از اجرای نمایش و تکمیل فرایند تدریس، خوانش متن با استفاده از کتاب گویا انجام می‌شود

روش تدریس اعضای گروه

                             روش تدریس اعضای گروه 

•روش تدریس اعضای گروه زمانی قابلیت اجرایی بهتری پیدا می‌کند که بتوان متن درس را به قسمت‌های مختلف تقسیم کرد و درس«  شجاعت»  دارای این قابلیت است.

•1) متن درس رابه چهار قسمت تقسیم کرده وبرای هر قسمت شماره بگذارید.(بخش : شجاعت نترسید ن ........شماره( 1)بخش شجاع کسی است ...شماره( 2)-   همه از زلزله ....شماره(3)- بخش آیا  ....شماره   ( 4)

•2) دانش‌آموزان کلاس را به گروه‌های چهار نفره تقسیم کرده وبه اعضای گروه‌هانیز شماره از 1 تا 4 بدهید.

•3) به دانش‌آموزان به شرح ذیل فرصت صامت‌خوانی متن درس را بدهید.

•1-3) دانش‌آموزان شماره 1 هرگروه فقط بخش 1 درس را مطالعه کنند.

•2-3) دانش‌آموزان شماره 2 هرگروه فقط بخش 2 درس را مطالعه کنند.

•3-3) دانش‌آموزان شماره3 هرگروه فقط بخش 3 درس را مطالعه کنند.

•4-3) دانش‌آموزان شماره 4 هرگروه فقط بخش 4 درس را مطالعه کنند.

•4) پس از صامت‌خوانی دانش‌آموزانِ هم‌شماره، در گروه‌ها گرد هم آمده، گروه‌های جدید را تشکیل دهند.

•مثال : گروه لاله (همه‌ی دانش‌آموزان  شماره یک)، گروه شقایق (همه‌ی دانش‌آموزان شماره دو) و ...........

•5) دانش‌آموزان درگروه جدید که همه یک متن مشترک را مطالعه کرده‌اند، به نوبت مفهوم دریافتی از مطالعه‌ی خود را برای هم‌گروهی‌ها توضیح می‌دهند. تکرار یک مطلب واحد، باعث تثبیت، تکمیل و تعمیق مفهوم محتوا در دانش‌آموزان هرگروه می‌شود.

•6) دانش‌آموزان را  به گروه‌های اصلی خود برگردانید. ( ازشماره 1 تا4)

•7) دراین مرحله دانش‌آموزان از شماره 1 تا شماره 4 به ترتیب 4قسمت درس رادرگروه برای یکدیگر توضیح می‌دهند وآموزش از طریق گروه هم‌سال اتفاق می‌افتد.

•8) پس از اتمام گفتگوی دانش‌آموزان در گروه‌ها به جمع بندی مطالب بپردازید. در این قسمت نماینده‌ی گروه‌ها نیز می‌توانند کمک کنند.

روش تدریس 3H

روش تدریس ۳H، بر مبنای حروف اول سه کلمه Heart ، Head و Hands نامگذاری شده است. یعنی معادل انگلیسی کلمات قلب، مغز و دست.

طبق این روش یادگیری وقتی صورت می گیرد که هر سه قسمت قلب، مغز و دست درگیر فرایند تدریس شوند. روش تدریس ۳H در موارد مختلفی مطرح می شود از مسائل روانشناسی و انگیزشی گرفته تا روش های یادگیری اما در این مقاله به طور خلاصه، به نکاتی برای آموزش این روش تدریس اکتفا شده است.

حس خوب ایجاد کنید: در زمان تدریس باید احساسات مخاطب را در نظر بگیریم . یادمان باشد ما با انسان سرو کار داریم . انسان ها احساس دارند. اگر مخاطب حس خوبی نسبت به محتوا، مدرس، محیط آموزشی یا هرچیز دیگر نداشته باشد. یادگیری به خوبی صورت نمی گیرد

الهام بخش باشید: از زدن حرف های ناامید کننده و کسل کننده پرهیز کنید. در کلاس قانون بگذارید که افراد کم تر نق نق کنند. برای افراد پر انرژی در کلاستان ارزش بیشتری قائل شوید

تدریس شما به دل مخاطب بنشیند: عمیق ترین و سوازان ترین خواسته و اشتیاق بشر، نیاز به این است که احساس کند ارزشمند و قابل احترام است. بااین حساب راز جذابیت بسیار ساده است. کاری کنید که دیگران احساس ارزشمند بودن کنند. هرچه باعث شود دانش آموزان در حضور شما، بیشتر احساس اهمیت کنند،آنها شما را فردی جذاب تر خواهند یافت.

تدریس شما معقول و منطقی باشد:حرف های الکی ، توجیهات مسخره، خاطرات بی سرو ته و … این ها تدریس را از حالت منطقی خارج می کنند. ما به عنوان یک منبع الهام و متخصص شناخته می شویم. مخاطبین ما قرار است به گفته های ما استناد کنند. پس خیلی باید مراقب باشیم تا حرف غیر منطقی نگوییم.

یادآوری مطالب را آسان کنید: برای اینکه مطلب ما در مغز مخاطب برای همیشه ماندگار شود باید کاری کنیم که یادآوری آن آسان شود. در گیر کردن همه ی حواس به یادآوری مطالب کمک می کند. اگر بتوانیم کاری کنیم که بینایی، شنوایی، بویایی و چشایی درگیر تدریس شوند آن تدریس راحت تر به خاطر می ماند. مثلا استفاده از روش های نوین تدریس مثل نرم افزار ها یا تولید کردن محتوای الکترونیکی مناسب می توانید خیلی موثر باشد. تکنیک دیگر برای بخاطر ماندن مطالب این است که مطلب جدید را به مطالب قبلی و آنچه مخاطب می داند ربط دهیم.

محتوای شما طبقه بندی شده و منظم باشد: اگر از قبل برای تدریس تمرین داشته باشیم معمولا همه چیز منظم پیش می رود. اما وای به روزی که بدون هیچ گونه آمادگی وارد کلاسی شویم معمولا مطالب به صورت پراکنده یادمان می آید و مغز مخاطبین ما از این موضوع خسته می شوند. پس حتما مطالب را منظم و طبقه بندی شده ارائه دهیم چون مغز مطالب طبقه بندی شده را راحت تر درک می کند.

جسم مخاطب را درگیر کنید: تا جایی که امکان دارد کارعملی انجام دهید. در تمام رشته ها و با هر نوع محتوایی می شود کاری کرد که جسم هم در گیر شود. کوچک ترین کاری که می شود انجام داد یادداشت برداری یا صحبت کردن افراد در کلاس است. اگر هم شرایط ایجاب می کند که خب انجام یک کار عملی واقعی یادگیری را به شدت افزایش می دهد. مثلا استاد شیمی شاگردانش را بیشتر در آزمایشگاه مشغول کند و یا معلم ریاضی از دانش آموزان بخواهد تا بیشتر شکل رسم کنند.

پس بهترین روش تدریس روشی است که قلب، فکر و جسم مخاطب را درگیر کند.

منبع: سایت روش تدریس

راهنمای ارزشیابی کیفی توصیفی

                                                                راهنمای ارزشیابی کیفی توصیفی

روش تدریس بحث گروهی

بحث گروهی

روش بحث گروهی گفت‌وگویی است سنجیده و منظّم درباره‌ی موضوعی خاص که مورد علاقه‌ی مشترک شرکت کنندگان در بحث است.

مراحل اجرا:

1) دانش‌آموزان را گروه بندی کنید.

2) با طرح یک سؤال یانشان دادن تصویر،دانش آموزان را هدایت کنید تا نظر،عقیده و بینش خود را نسبت به آن در گروه ابراز دارند. همچنین می‌توانید موضوعی را تعیین کنید تا دانش‌آموزان درباره‌ی آن به مطالعه، اندیشه،بحث واظهارنظر بپردازندونتیجه بگیرند. مثال:

موضوع اوّل: حضرت ولی عصر (عج ) ظهور خواهد کرد و ...............

موضوع دوم: چرا  در انتظار مهدی موعود هستیم ؟ ...........

3) فرصت بدهید تا دانش‌آموزان در هرگروه، فعّالانه عقیده وطرزتلقّی خود را درباره‌ی موضوع تعیین شده، برای هم‌گروهی‌هایشان بیان کنند ودر ضمن مباحثه، از اندیشه ونگرش خودبا ذکر دلیل دفاع کنند. در اجرای صحیح بحث گروهی، شاگردان باید توانایی سازمان‌دهی عقاید و دیدگاه‌های خود رادرضمن بحث داشته باشند. در این روش نقش شما نظم‌بخشی وساماندهی مباحث گروهی است. بایددقّت داشته باشید ضمن اینکه جریان بحث ازمحور اصلی خارج نشود، منجر به ارائه‌ی کامل مطلب شود و رابطه‌ی مطلوبی را بین بچّه‌ها شکل دهد؛ بنابراین بین گروه‌ها حرکت کنید با آرامش کنارهرگروه بنشینید و در بحث آنان شرکت نمایید.

4) نماینده‌ی هر گروه نتیجه‌ی بحث را درجمع کلاس مطرح کرده و جمع‌بندی ‌شود.سپس داستان درس را برای بچه ها تعریف کنید .

5) متن درس را با رعایت تکیه‌ها و آواها برای بچّه‌ها بخوانید.

     مزایای این روش، پرورش اعتماد به نفس وتوانایی اظهارنظردر جمع، تقویت قدرت بیان و استدلال،تقویت قدرت تجزیه وتحلیل وتصمیم‌گیری در دانش‌آموزان است

روش تدریس پیش سازماندهنده

ارائه‌ی تدریس:پیش‌سازمان‌دهنده‌ها

دراین الگو ساخت شناختی وتغییراتی که در اثر یادگیری در آن صورت می گیرد زیربنای اصلی یادگیری به شمار می رود . منظور از ساخت شناختی مجموعه ی اطلاعات ،؛ مفاهیم ، اصول وتعمیم های سازمان یافته ای است که دانش آموز قبلا آموخته است .

مراحل تدریس :

الف ) ارائه پیش سازمان دهنده ها :

  قبلازشروعتدریسابتدامفاهیمکلیواطّلاعاتجامعیدرباره‌ی سرود ملی ایران زمین بهصورتخلاصهبهدانش‌آموزانارائهدهید.پیشسازماندهنده‌هااطّلاعاتیفراترازمتندرسمی‌باشندکهارائه‌یآنبهدانش‌آموزان،درکمفهومدرسراتسهیلمی‌کند. دانش آموزان قبل از تدریس می توانند پیش سازماندهنده هارا درقالب یک کار تحقیقی گرد آوری کنند و در کلاس ارائه دهند . می توان نمایشگاهی از آثار تحقیقی بچه ها در کلاس دایرنمود .

ب ) ارائه مطلب و مفاهیم درس جدید:

 پس از آن می توان به روش سخنرانی،بحث گروهی  ویا روش پرسش وپاسخ محتوای درس را تدریس نمود . مطلب باید طوری تدریس شود که دانش آموز ارتباط و پیوند آن را با پیش سازمان دهنده ها به خوبی احساس کند . دراین مرحله نظم منطقی مطالب درس باید برای دانش آموز روشن گردد.

ج) تحکیم ساخت شناختی با ارائه مثال :

 پخش سرود ملی کشورمان ویا برخی از کشورهای اسلامی ومثالهای دیگر،  پیش سازمان دهنده  ها و مفاهیم درسرا درساخت شناختی دانش آموز سازمان دهی می کند . 

خوانش متن درس :

     آخرین رکن درس،خوانش متن درس است که به خاطرداشتن متن خاص (لحن روایی حاکم بر متن) بهتر است که ابتدا معلّم از روی متن بخواند. پس از روخوانی معلّم پخش فایل صوتی متن درس برای تکرار مناسب است. 

     پس از چند بار خوانش متن درس،  برای سنجش میزان درک مطلب متن درس با پرسش‌های صحیح (درست  ونادرست ودرک مطلب) دانش‌آموزان را ارزیابی می‌کنیم؛ اگر تعدادی از دانش‌آموزان قادر به پاسخ‌گویی نبودند می‌توانید با توضیحات لازم این چالش را برطرف سازید

روش تدریس الگوی تفکر حل مساله

الگوی تفکّر حلّ مساله

تشویق وترغیب دانش‌آموزان به تفکّر و اندیشه در کلاس درس و بهره گیری از روش حلّ مساله در کارهای روزمره یکی از اساسی‌ترین فعّالیت‌های آموزشی معلّم به شمار می‌رود. دانش‌آموز می‌تواند از طریق فکر کردن یاد بگیرد و کار اصلی معلّم، رشد قوه‌ی تفکر وی می‌باشد.

با این روش، هدف اصلی آن است که دانش‌آموز به کاربرد تفکّر در حل مسائل روزمره‌ی زندگی پی ببرد.

اجرای این روش در گروه‌های سنی مختلف، متفاوت است.

1- دانش آموزان را گروه‌بندی کنید.

2- یک چیستان، معما و یا مسئله‌ای ساده را مطرح نمایید.

3- برای ترغیب دانش آموزان به تفکر و تعمق از سکوت استفاده کنید. سکوت می‌تواند به رشد تفکر کمک کند، زیرا لازمه‌ی تفکّر جدی، سکوت و تعمق است.

4- فضای کلاس را طوری آماده کنید که موجب کنش متقابل اعضای گروه‌ها شود.

5- بچه‌ها پس از سکوت و تفکر به حلّ مسئله یا چیستان بپردازند.

بدین ترتیب دانش‌آموزان یاد می‌گیرند که با تفکر و بهره‌‌گیری از خرد جمعی می‌توانند به حل مسائل بپردازند اینک داستان " رازی و ساخت بیمارستان" را به روش قصه‌گویی برای کلاس روایت نمایید و یا این‌که در گروه، متن درس را بخوانند

روش تدریس الگوی ساختن گرایی

بحث گروهی، قضاوت عملکرد، الگوی ساختن‌گرایی

در الگوی ساختن‌گرایی، دانش‌آموزان پس از تعامل مستقیم با تجارب خود در محیط یادگیری به آموزش فعال می‌پردازند؛ به جمع‌آوری داده‌ها، استدلال و داده‌پردازی‌های هوشمندانه، ساخت الگوهای ذهنی و اکتشاف فردی دست می‌زنند؛ با مدیریت شخصی محیطِ یادگیری و مسئولیت‌پذیری نسبت به گروه به انجام تکالیف یادگیری معنی‌دار و دانش‌پروری اقدام می‌کنند و در پایان خود مفهوم مورد نظر را شکل می‌دهند.

     یکی از مهمترین نکات برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده ی هدفمند از حواس پنج‌گانه است. مهمترین ابزاری که دانش‌آموزان برای شناخت پیرامون خود دارند، حواس آن‌هاست که باید معلّم آن را پرورش دهد، به طوری که نگاه کردن دانش‌آموزان به پدیده‌های اطرافشان با یک انسان معمولی متفاوت باشد، یا دقت گوش دادن آنها به گونه‌ای دیگر باشد. لازم است همکاران محترم در استفاده از روش‌های آموزش همواره به پرورش حواس پنج‌گانه دانش‌آموزان توجه داشته باشند.

تذکر مهم:در کل مراحل این الگو به هیچ وجه مستقیماً به خالق آفریده‌ها اشاره نکنید

مطالب دوره ی ضمن خدمت پنجم ابتدایی شهریور 94

         مطالب دوره ی ضمن خدمت  پنجم ابتدایی شهریور  ۹۴

     کلیات هدیه های آسمان         کلیات فارسی          کلیات مفاهیم علوم   

       کلیات تربیت بدنی          کلیات هنر        کلیات مطالعات اجتماعی

روش های پیشنهادی برای تدریس درس فارسی

                                          روش های پیشنهادی برای تدریس درس فارسی