درباره من
فرهنگی شاغل در ناحیه یک اردبیل ، سرگروه درسی پایه پنجم ، مدرس دوره های ضمن خدمت علوم تجربی ومطالعات اجتماعی
ادامه...
مطالعات اجتماعی پنجم ابتدایی95-94
مطالعات اجتماعی از دید گاه خانم دکتر فلاحیان
درس مطالعات اجتماعی از آن جمله درس هاست که جذابیت ویژه ای دارد چرا که دانش آموز را با تاریخ و پیشینه، محیط و ارتباطات و اجتماعش آشنا می سازد اما دانش آموزان و خانواده های آنها چقدر از تغییرات کتاب مطالعات اجتماعی و اطلاعاتی که در این کتاب، تألیف و تدوین شده است، آگاهی دارند؟
راهنمای علوم تجربی پنجم ابتدایی
راهنمای علوم تجربی پنجم ابتدایی شامل 12فصل می باشد . خدمت همکاران محترم قرار می گیرد.
فصل دهم فصل یازدهم فصل دوازدهم
روش تدریس مشارکتی
روش تدریس مشارکتی و روشهای اجرای آن:
تدریس مشارکتی یک راهبرد تدریس در گروه های کوچک است اما هر تدریسی که با استفاده از گروه صورت می گیرد لزوما" نمی تواند تدریس مشارکتی تلقی گردد . زیرا تدریس مشارکتی الزامات و روش های مخصوص به خود را دارد و تا زمانی که این الزامات در جای خود وبه صورت درست انجام نگیرد نمی توان گفت تدریس مشارکتی صورت پذیرفته است.
وظیفه اصلی معلم ایجاد زمینه ی مشارکت ، همکاری ، و رفاقت گروهی میان دانش آموزان می باشد. کاراو ایجاد رقابت نیست، بلکه ایجاد رفاقت و همکاری و صمیمیت میان آنهاست. فلسفه وجودی تدریس مشارکتی دقیقا" به همین سبب است .اگرچه، به خاطر وجود برخی ویژگی های فردی از جمله ویژگی های هوشی، شخصیتی، زمینه خانوادگی و... رقابت میان دانش آموزان ایجاد خواهد شد. اما وظیفه ما به عنوان یک معلم حرفه ای این نیست که به آن دامن بزنیم . بلکه همان طوری که در قبل آمد معلم باید تمام تلاش خود را معطوف به این هدف نماید، که دانش آموزان موفقیت خود را منوط به موفقیت دیگران بدانند. در واقع به این شعار اعتقاد پیدا کنند که یا ((همگی غرق می شویم و یا همگی نجات پیدا می کنیم)). در این صورت است که دانش آموزان قوی تر، دست دیگردانش آموزان را خواهند گرفت.
به اعتقاد کوهن یادگیری مشارکتی به معنای گروه بندی دانش آموزان براساس توانایی های مشابه نیست، بلکه بر عکس هر اندازه نا همگونی اعضای گروه از نظر نژاد ، زبان، فرهنگ، هوش و پیشرفت تحصیلی بیشتر باشد کارایی رویکرد یادگیری مشارکتی بیشتر خواهد بود.
اولین وظیفه معلم در تدریس مشارکتی گروه بندی دانش آموزان درگروه های کوچک است اما آنچه که مهم است این است که در گروه بندی دانش آموزان بایستی ، قواعدی را رعایت نمود تا حداکثر نتیجه حاصل شود وگرنه ممکن است نتوانیم از تشکیل گروه به نتایج دلخواه خود دست پیدا کنیم
یعنی تعداد اعضای هر گروه، رابطه مستقیمی با سن دانش آموزان دارد. هر چه سن دانش آموزان کمتر ، تعداد اعضای گروه نیز کمتر و هرچه سن فراگیران بالاتر ، تعداد اعضای گروه نیز می تواند بیشتر باشد. بهتر است، تعداد اعضای گروه دانش آموزان دوره ی ابتدایی 2تا 3 نفر، دانش آموزان دوره راهنمایی 3 تا 4 نفر و دانش آموزان دوره های متوسطه و بالاتر 4 تا 7 نفرباشد .
روش اجرای تدریس مشارکتی برای دروس علوم انسانی :
· روش اجرا
این مراحل به ترتیب زیر انجام می گیرد :
1- دانش آموزان را با استفاده از فرمول و معیار های گفته شده، در گروه های نا متجانس تقسیم بندی نمایید.
2- محتوای درس جدید را با توجه به تعداد گروه های کلاس تقسیم بندی نمایید. مثلا" اگر 5 گروه دارید، محتوای درس را هم به 5 قسمت مساوی تقسیم کنید.
3- مطالعه هر قسمت از محتوای درس را به یک گروه اختصاص دهید. مثلا" قسمت اول را برای گروه 1 ، قسمت دوم را برای گروه 2، و الی آخر.
4- برای مطالعه، زمان مشخص و یکسانی را در اختیار گروه ها قرار دهید.
5- پس از اتمام زمان مطالعه، از دانش آموزان داخل گروه بخواهید که آنچه را که یاد گرفته اند به دوستان هم گروهی خود توضیح دهند. پس از این کاراگر احیانا" عضوی از اعضای گروه مطلب خود را به درستی یاد نگرفته بود. اعضای دیگر موظف هستند، به او یاد دهند.
6- دراین مرحله، از دانش آموزان خواسته می شود طوری در گروه های دیگرپخش شوند که از هر بخش درس، یک نماینده در آن گروه حضور داشته باشد. یعنی هر گروه در بر گیرنده تمامی محتوای درس باشد.
7- در اینجا، از دانش آموزان خواسته می شود، هر آنچه را که یاد گرفته اند در اختیاراعضاء دیگر گروه قرار دهند . آنچه که رعایت آن در این مرحله مهم است ؛ توضیح یکایک و به ترتیب افراد طبق محتوای درس می باشد. یعنی اول کسی توضیح می دهد که بخش اول درس را مطالعه کرده سپس فردی که بخش دوم را ، تا این که کل محتوای درس به اتمام برسد.
8- مرحله آخر، نوبت توضیح یکی از نمایندگان گروه هاست که آنچه را که یاد گرفته ا ند در جلوی کلاس، به تمامی دانش آموزان ارائه نماید.
تذکر 1: در این نوع روش تدریس، معلم راهنماست وموظف است به گروه ها سرکشی کرده ودر صورت نیاز به سوالات احتمالی آنها پاسخ گوید.
تذکر 2: پس از ارائه مطالب توسط دانش آموزان، اگر معلم احساس کند که دانش آموزان، قسمتی از محتوای درس را به خوبی یاد نگرفته اند، خود به توضیح بیشتر آن اقدام میکند
روش اجرای تدریس مشارکتی برای دروس علوم پایه:
این روش برای تدریس دروسی همچون؛ علوم، ریاضی کاربرد دارد
مراحل اجرای تدریس :
1- مرحله اول : در این مرحله، معلم ابتدا درس جدید را به طور کامل به دانش آموزان تدریس می کند.
2- پس از تشکیل گروه های نا متجانس، به هر گروه یک تمرین ارائه می شود تا آن را حل نمایند.
3- دانش آموزان داخل گروه موظف هستند ابتدا خود به تنهایی آن تمرین را حل نموده ، سپس آن را داخل گروه بیاورند.
4- گروه ها موظف هستند، آنچه را که به تنهایی انجام داده اند به اعضای گروه خود توضیح دهند. صرف ارائه جواب نباید ملاک عمل قرار گیرد. بلکه فرایند حصول به جواب مد نظر می باشد.
5- درمرحله آخر، از نمایندگان گروه ها درخواست می شود تا تمرین خود را پای تابلو نوشته و مراحل انجام آن را به کل کلاس توضیح دهند.
اعضای گروه موظف هستند، آنچه را که انجام داده اند به اعضای گروه خود توضیح دهند. ارائه جواب قابل قبول نیست . بلکه باید توضیح دهند که چگونه به جواب رسیده اند.
درمرحله آخر، از نمایندگان گروه ها به ترتیب درخواست می شود تا پاسخ سوال خود را پای تابلو نوشته و مراحل انجام آن را به کل کلاس توضیح دهند. این کار با نماینده بقیه گروه ها هم ادامه پیدا می کند
مزایای استفاده از روش تدریس مشارکتی :
-عزت نفس دانش آموزان افزایش پیدا می کند.
-تمایل دانش آموزان به مدرسه، بیشتر می شود.
-دانش آموزخود را نسبت به سرنوشت خویش و دیگران سهیم می داند.
-استفاده به جا و صحیح از این روش، در دراز مدت ممکن است در زندگی آنها نهادینه شده و تاثیر بسیار شگرف ومثبتی را به دنبال داشته باشد.
-تقویت مهارت های سطح بالای تفکر.
ضمن اینکه روابط درون گروهی و برون گروهی دانش آموزان افزایش پیدا می کند، مهار تهای تحمل یکدیگر و با هم زیستن را، عملا" تجربه می کنند. در واقع وابستگی گروهی مثبت پیدا می کنند.
محدودیتها
با این که مدارس و معلمان به کلاس مشارکتی تمایل پیدا کرده اند ولی مسایل مهمی در این فرآیند برای ، معلمان و وجود دارد :
1- کنترل کلاس : سر و صدا و شلوغی ، فقدان نظم ، نگرانی عمده کلاس مشارکتی است گرچه دانش آموزان به فرصتهایی برای صحبت کردن ، حرکت در کلاس، پرسش ، سؤال و غیره نیاز دارند.
2- فراهم کردن فرصتهای برای یادگیری مشارکتی : بسیاری از معلمان و مدیران معتقدند برای کلاسهای مشارکتی طرح درسی جدید باید تدوین شود .
3- تفاوتهای فردی میان دانش آموزان : در کلاس مشارکتی گروهها به صورت نامتجانس تشکیل می شوند و بسیاری از معلمان به کارآمدی این گروهها اعتقاد ندارند آنها اغلب به نقش موقعیت یادگیری در پیشرفت دانش آموزان معتقد نیستند .
4- مسئولیتهای فردی در قبال یادگیری :عموماً دانش آموزان و والدین انتظار دارند در قبال تلاشهای انجام شده سطح پیشرفتشان توسط معلم مشخص گردد در حالی که در کلاس مشارکتی معلمان سطح پیشرفت کار گروهی را مشخص می کنند .
5- تناقض ارزش ها : پژوهشها نشان می دهد بسیاری از معلمان وقتی به دانش آموزان خود اجـــــازه می دهند تا با یکدیگر گفتگو کنند ، عناوین فعالیتها را تغییر دهند و یا چشم اندازهای خود را جستجو کنند، احساس راحتی نمی کنند
روش تدریس بارش مغزی
روش تدریس الگوی کاوشگری